MAHTUMKULU


Büyük Türkmen bilgesi ve şairi Mahtumkulu Firaği 1724'te Etrek nehri kenarındaki Hacıgovşan köyünde dünyaya gelir. Babası meşhur ve saygıdeğer Türkmen şairi Devletmammed Azadi'dir. Annesinin adı Orazgül imiş.
Mahtumkulu temel eğitimini babasından alır. Daha sonra Hive'deki Şirgazi Mederesesinde üç yıl okumuştur. Şairin esas eğitimini Hive'de geçirdiği bu yıllarda aldığı kabul edilir. Buhara'da Göğeltaş Medresesinde okuduğuna dair de bilgiler var. Öğrenciliği sırasında alim ve şair olarak tanınmaya başlar. Mahtumkulu doğu edebiyatının değerli eserleriyle de bu dönemde tanışır.
Gençliğinde kuyumculukla da ilgilenir. Halk arasında bu yönüyle de tanınır.
Şair şarkın bir çok ülkesini dolaşmış bu ülkelerin sosyal hayatı, kültürü hakkında bilgi sahibi olmuştur.
Eserlerinin çoğunu kendi adıyla yazarken, zaman zaman başta Firaği olmak üzere, Kul Mahtum, Mahtumî gibi mahlaslar da kullanmıştır.
Şairin yedi yüzü aşkın şiiri, on kadar kısa manzum hikayesi günümüze ulaşmıştır. Bunların çoğu değişik yazmalarda yer alırken bazıları da sözlü edebiyat ürünü olarak derlenmiştir.
Bütün ömrünü halkına hizmette geçiren Mahtumkulu'nun şiirlerinde bir çok farklı konu ele alınmıştır. Onun şiirlerinde 18. asır Türkmen yaşayışı, devrin tarihi ve siyasal olayları, tasavvuf, vatan sevgisi, halka sevgisi ve bağlılığı, devrin sosyal meseleler, tabiat güzelliği, ahlak gibi konular yer alır.
19. asır ve sonraki dönemde şairler Mahtumkulu'dan derin bir şekilde etkilenmiştir. Bu yönüyle Mahtumkulu Firaği'nin Türkmen edebiyatının çığır açan ve hem kendinden sonra gelen sanatçılar üzerinde hem halk arasında etkisi çok derin olan dev bir şahsiyet olduğu tartışılmazdır.
Mahtumkulu ayrıca Türkmen edebiyatında ilk defa Türkmenleri birleştirmek, devlet kurmak düşüncesini ortaya atan şairdir.
Büyük şair 1807 yılında, 84 yaşında dünyadan ayrılmıştır. Şair Etrek nehri kenarında Aktokay mezarlığına defnedilir.

TÜRKMEN’İN
ÂLEME BELGİLİDİR
CAN İÇİNDE


Yorumlar

Popüler Yayınlar